Tender – Rietveldhof, Utrecht

Samen met ontwikkelaar Thunissen en LEVS Architecten deed VLUGP mee aan een tender voor het Rietveldhof in Utrecht. Samen met vier andere genodigde maakten zij een plan voor duurzaam en sociaal wonen in de binnenstad van Utrecht. VLUGP ontwierp de collectieve binnentuin.

De binnentuin als plek voor ontmoeting

Binnentuinen of binnenhoven zijn vast onderdeel van de Nederlandse steden vanaf de middeleeuwen. Ook in Utrecht zijn meerder mooie exemplaren te vinden. Wat ze bijzonder maakt is dat ze een overgang vormen tussen privéterrein en de openbare ruimte,  een beschutte plek in de drukte  van de stad waar omwonenden elkaar informeel kunnen ontmoeten.  Het mooie is ook dat er dingen kunnen plaatsvinden die te groot zijn voor een privétuin en te kwetsbaar voor in de openbare ruimte.  Dingen zoals een bloementuin, een moestuin een kleine boomgaard een ruige speelplek, een insectenhotel, een kasje (niet alleen leuk om tomaten te kweken maar ook om ze op te eten) maar ook een plek waar de picknickbanken naar vrije keus kunnen worden neergezet niet verankerd hoeven te worden in de bestrating.

Doordat de verkeersbelasting laag is, kan de verharding halfopen worden zodat er gras en bloemen tussendoor groeien. Dit heeft ook voordelen voor de opvang en inzijging van regenwater.

Collectief ontwerpen

De getoonde schets van de binnentuin geeft een indicatie van de hoofdopzet voor de inrichting:  de verdeling tussen verharding en groen en de ruimtelijke opbouw. Het uiteindelijke programma en gebruik van de tuin  hangt natuurlijk geheel af van de wensen en dromen van de toekomstige bewoners. Door gezamenlijk na te denken over hoe de tuin er uit gaat zien en hoe deze gebruikt wordt is een eerste stap gezet om tot een gemeenschap te komen.

Collectief beheren

De binnentuin wordt gedeeld eigendom van alle omwonenden en zal dus collectief beheerd worden. Dit kan door je eigen handen uit de mouwen te steken en bijvoorbeeld zelf een moestuin te onderhouden maar kan ook deels door een professionele hovenier gedaan worden. Het betekent wel dat er bijvoorbeeld  een tuinvereniging van eigenaren nodig is om het beheer gezamenlijk te regelen. Door de kosten te delen en zelf veel te doen kunnen de benodigde kosten voor het beheer behoorlijk meevallen in verhouding met wat je er allemaal voor krijgt.

Collectief gebruiken

Zo’n tuinvereniging van eigenaren is ook heel handig om gezamenlijke activiteiten te organiseren: buurtborrels, oogstfeesten, midzomernachtfilms , lustrumfeesten en aanschuiftafels. De mogelijkheden zijn groot. De beschutte ligging en de inrichting met verborgen plekjes, spelaanleidingen, een moestuin, heuveltjes en kommetjes maakt de tuin een veilig maar avontuurlijk eldorado voor kinderen én volwassenen, een plek voor informele en onverwacht prettige ontmoetingen. Mensen die elkaar daardoor goed kennen kunnen elkaar ook op andere manieren bijstaan in goede en slechte tijden. Een plek waar de voordelen van de stad en het dorp samen kunnen komen.